چرا گاهی در رابطه احساس میکنیم که به طور کامل درک نمیشویم؟
احساس درک نشدن در یک رابطه، تجربهای دردناک و رایج است. این حس میتواند به مرور زمان صمیمیت و اعتماد را از بین ببرد و منجر به نارضایتی و حتی جدایی شود. اما چرا این اتفاق میافتد؟ چرا گاهی با وجود تلاش برای برقراری ارتباط، باز هم احساس میکنیم که طرف مقابل حرفهایمان را نمیشنود، احساساتمان را نادیده میگیرد و نیازهایمان را درک نمیکند؟ دلایل متعددی میتوانند در ایجاد این حس نقش داشته باشند. درک این دلایل، اولین قدم برای حل این مشکل و بهبود کیفیت رابطهتان است. در این مقاله به 18 نکته مهم در این زمینه میپردازیم:
- 🌐
عدم مهارت در گوش دادن فعال:
گوش دادن فعال به معنای تمرکز کامل بر روی صحبتهای طرف مقابل، درک منظور او و نشان دادن این درک از طریق کلام و زبان بدن است. - 🌐
قضاوت زودهنگام:
وقتی قبل از اینکه طرف مقابل حرفش را تمام کند، او را قضاوت میکنیم، فرصت درک کامل او را از خودمان میگیریم. - 🌐
قطع کردن صحبت طرف مقابل:
قطع کردن صحبت نشانه بیاحترامی و عدم تمایل به شنیدن نظر او است. - 🌐
داشتن پیشفرضها و انتظارات غیرواقعی:
انتظار اینکه طرف مقابل همیشه و در همه حال با ما موافق باشد، غیرمنطقی است. - 🌐
عدم ابراز واضح نیازها و احساسات:
اگر نیازها و احساسات خود را به طور واضح و مستقیم بیان نکنیم، احتمال درک نشدن بیشتر میشود. - 🌐
بهرهگیری از زبان بدن منفی:
اخم کردن، چرخاندن چشمها و ژستهای تدافعی، پیامی منفی به طرف مقابل منتقل میکنند. - 🌐
تمرکز بر روی خود و دغدغههای شخصی:
وقتی تمام توجهمان به خودمان و مشکلاتمان است، نمیتوانیم به درستی به صحبتهای طرف مقابل گوش دهیم. - 🌐
مشکلات ارتباطی زمینهای:
وجود مشکلات ارتباطی مزمن در رابطه، میتواند منجر به سوءتفاهمها و درک نشدن شود. - 🌐
تفاوت در سبکهای ارتباطی:
هر فرد سبک ارتباطی خاص خود را دارد. عدم آگاهی از سبک ارتباطی طرف مقابل، میتواند منجر به درک نادرست پیامها شود. - 🌐
تجربیات گذشته:
تجربیات ناخوشایند گذشته در روابط قبلی، میتواند باعث ایجاد سوءظن و بدبینی شود و مانع از درک درست طرف مقابل شود. - 🌐
فشار روانی و استرس:
در شرایط استرسزا، تمرکز و توجه کاهش مییابد و احتمال درک نشدن افزایش مییابد. - 🌐
عدم همدلی:
همدلی به معنای توانایی درک و به اشتراک گذاشتن احساسات طرف مقابل است.
- 🌐
مشکلات سلامت روان:
برخی از مشکلات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب، میتوانند بر روی توانایی برقراری ارتباط موثر و همدلی تاثیر بگذارند.
- 🌐
تفاوتهای شخصیتی:
تفاوتهای اساسی در شخصیتها میتواند منجر به درک نشدن دیدگاهها و ارزشهای یکدیگر شود. - 🌐
عدم تلاش برای درک دیدگاه طرف مقابل:
به جای تلاش برای فهمیدن دیدگاه طرف مقابل، فقط به دنبال اثبات حقانیت خود هستیم. - 🌐
بهرهگیری از لحن سرزنشآمیز و انتقادی:
لحن سرزنشآمیز و انتقادی، طرف مقابل را در حالت تدافعی قرار میدهد و مانع از برقراری ارتباط موثر میشود. - 🌐
عدم وجود فضای امن و صمیمی:
در یک فضای ناامن و غیرصمیمی، افراد احساس راحتی برای ابراز احساسات و نیازهای خود نمیکنند. - 🌐
تاثیرات فرهنگی و اجتماعی:
هنجارها و ارزشهای فرهنگی و اجتماعی میتوانند بر روی نحوه برقراری ارتباط و ابراز احساسات تاثیر بگذارند.
چرا گاهی احساس میکنیم که در رابطه به طور کامل درک نمیشویم؟
1. تفاوت در سبکهای ارتباطی
هر فرد سبک ارتباطی منحصر به فرد خود را دارد.برخی افراد رک و صریح هستند، در حالی که برخی دیگر غیرمستقیم و محتاطتر ارتباط برقرار میکنند.این تفاوتها میتوانند منجر به سوءتفاهم شوند و احساس درک نشدن را ایجاد کنند.مثلا اگر شما نیاز به بازخورد مثبت داشته باشید و طرف مقابلتان بیشتر به ارائه انتقاد تمایل داشته باشد، ممکن است احساس کنید که نیازهای شما درک نمیشوند.شناخت سبک ارتباطی خود و طرف مقابل و تلاش برای انطباق با آن، کلید بهبود ارتباط است.در ضمن، آگاهی از انواع سبکهای ارتباطی (مانند منفعل، پرخاشگرانه، قاطعانه) میتواند به شما در تحلیل و مدیریت بهتر تعاملات کمک کند.
تمرین همدلی و تلاش برای دیدن مسائل از دیدگاه طرف مقابل، به کاهش اختلافات ناشی از تفاوت در سبکهای ارتباطی کمک میکند.
ارتباط باز و با صداقت در مورد سبکهای ارتباطی ترجیحی، میتواند به ایجاد درک متقابل و صمیمیت بیشتر منجر شود.
2. انتظارات غیرواقعی
انتظارات غیرواقعی از رابطه یا طرف مقابل میتواند منجر به ناامیدی و احساس درک نشدن شود. هیچ کس کامل نیست و نمیتواند تمام نیازهای شما را برآورده کند. مثلا انتظار اینکه شریک زندگی شما همیشه باید دقیقاً همان احساسات و افکار شما را داشته باشد، غیرمنطقی است. تعیین انتظارات واقعبینانه و قابل دستیابی، به کاهش فشار و ایجاد فضای سالمتر در رابطه کمک میکند. در ضمن، باید انتظارات خود را به طور واضح بیان کنید تا طرف مقابل از آنها آگاه باشد. بررسی مجدد انتظارات خود و ارزیابی آنها بر اساس واقعیتهای رابطه، میتواند به شما در درک بهتر محدودیتها و امکانات کمک کند. پذیرش نقصها و محدودیتهای یکدیگر، گامی مهم در جهت ایجاد یک رابطه پایدار و رضایتبخش است.
3. عدم همدلی
همدلی، توانایی درک و به اشتراک گذاشتن احساسات دیگری است. فقدان همدلی میتواند منجر به عدم درک و احساس تنهایی در رابطه شود. اگر طرف مقابل نتواند خود را جای شما بگذارد و احساسات شما را درک کند، ممکن است احساس کنید که اهمیت داده نمیشوید و نیازهای شما نادیده گرفته میشوند. تمرین همدلی، شامل گوش دادن فعال، تلاش برای فهمیدن دیدگاه طرف مقابل و ابراز همدردی است. در ضمن، توجه به زبان بدن و نشانههای غیرکلامی میتواند به شما در درک بهتر احساسات طرف مقابل کمک کند. شرکت در دورههای آموزشی مهارتهای ارتباطی و همدلی، میتواند به تقویت این تواناییها کمک کند. ایجاد فضایی امن و حمایتی که در آن هر دو طرف بتوانند احساسات خود را بدون ترس از قضاوت بیان کنند، برای تقویت همدلی ضروری است.
4. عدم بیان واضح نیازها
اگر نیازهای خود را به طور واضح بیان نکنید، طرف مقابل چگونه میتواند آنها را برآورده کند؟ عدم صراحت میتواند منجر به سوءتفاهم و احساس درک نشدن شود. مثلا اگر انتظار دارید که شریک زندگی شما بدون اینکه چیزی بگویید، متوجه شود که ناراحت هستید، احتمالاً ناامید خواهید شد. بیان واضح و مستقیم نیازها، بدون سرزنش یا انتقاد، کلید بهبود ارتباط است. بهرهگیری از جملات “من” (به جای “تو”) میتواند به شما در بیان نیازهای خود به شیوهای غیرتخریبی کمک کند. مثلا به جای گفتن “تو هیچ وقت به حرفهای من گوش نمیدی”، بگویید “من احساس میکنم وقتی صحبت میکنم، شنیده نمیشوم”. در ضمن، باید در زمان مناسب و با لحنی مناسب، نیازهای خود را بیان کنید. تمرین صراحت و شفافیت در ارتباط، به ایجاد یک رابطه سالم و مبتنی بر اعتماد کمک میکند.
5. گوش ندادن فعال
گوش دادن فعال، فراتر از شنیدن صرف است. به معنای تمرکز کامل بر صحبتهای طرف مقابل، درک پیام او و پاسخ دادن به شیوهای است که نشان دهد به او گوش دادهاید. اگر به طور فعال گوش ندهید، ممکن است نکات مهم را از دست بدهید و احساس درک نشدن را در طرف مقابل ایجاد کنید. برای گوش دادن فعال، سعی کنید حواسپرتیها را از بین ببرید، تماس چشمی برقرار کنید و به زبان بدن طرف مقابل توجه کنید. در ضمن، از پرسیدن سوالات برای روشن شدن ابهامات و خلاصه کردن صحبتهای طرف مقابل برای اطمینان از درک صحیح، دریغ نکنید. پرهیز از قطع کردن صحبت طرف مقابل و ارائه راهحلهای فوری، از جمله نکات مهم در گوش دادن فعال است. تمرین گوش دادن فعال، به ایجاد صمیمیت و درک متقابل در رابطه کمک میکند.
6. ترس از آسیبپذیری
آسیبپذیری، توانایی ابراز احساسات واقعی و ترسهای خود است. ترس از آسیبپذیری میتواند مانع از بیان با صداقت احساسات شود و احساس درک نشدن را ایجاد کند. اگر از قضاوت شدن، طرد شدن یا آسیب دیدن میترسید، ممکن است احساسات خود را پنهان کنید و رابطه صمیمی را از دست بدهید. ایجاد فضایی امن و حمایتی که در آن هر دو طرف بتوانند بدون ترس از قضاوت آسیبپذیر باشند، برای ایجاد صمیمیت ضروری است. شروع با به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی کوچک و به تدریج افزایش سطح آسیبپذیری، میتواند به ایجاد اعتماد کمک کند. پذیرش و دوست داشتن خود، گامی مهم در جهت غلبه بر ترس از آسیبپذیری است. تمرین آسیبپذیری، به ایجاد روابط صمیمانهتر و رضایتبخشتر منجر میشود.
7. سوءتفاهمهای فرهنگی
در روابط بین فرهنگی، سوءتفاهمها به دلیل تفاوت در ارزشها، باورها و آداب و رسوم، امری اجتنابناپذیر است. این سوءتفاهمها میتوانند منجر به احساس درک نشدن شوند. مثلا یک حرکت یا کلامی که در یک فرهنگ عادی تلقی میشود، ممکن است در فرهنگ دیگر توهینآمیز باشد. آگاهی از تفاوتهای فرهنگی و تلاش برای درک دیدگاه طرف مقابل، کلید کاهش سوءتفاهمها است. پرسیدن سوالات و جستجوی اطلاعات در مورد فرهنگ طرف مقابل، میتواند به شما در درک بهتر او کمک کند. در ضمن، باید صبور باشید و آمادگی داشته باشید که اشتباهات خود را بپذیرید و از آنها درس بگیرید. 
ارتباط باز و با صداقت در مورد تفاوتهای فرهنگی، به ایجاد درک متقابل و صمیمیت بیشتر منجر میشود.
8. مشکلات حل نشده گذشته
مشکلات حل نشده گذشته میتوانند سایه خود را بر روابط فعلی بیندازند و منجر به احساس درک نشدن شوند. زخمهای قدیمی التیام نیافته، میتوانند باعث ایجاد الگوهای رفتاری منفی و سوءتفاهم شوند. مثلا اگر در گذشته تجربه خیانت داشتهاید، ممکن است به سختی به شریک زندگی فعلی خود اعتماد کنید. پرداختن به مشکلات حل نشده گذشته با کمک یک متخصص، میتواند به شما در رهایی از الگوهای رفتاری منفی و ایجاد روابط سالمتر کمک کند. ارتباط باز و با صداقت با شریک زندگی خود در مورد گذشته، به ایجاد اعتماد و درک متقابل کمک میکند. تمرکز بر حال و آینده، به جای غرق شدن در گذشته، به شما در ایجاد یک رابطه رضایتبخش کمک میکند. بخشش خود و دیگران، گامی مهم در جهت رهایی از مشکلات حل نشده گذشته است.
9. استرس و فشار زندگی
استرس و فشارهای زندگی، مانند مشکلات مالی، کاری یا خانوادگی، میتوانند بر نحوه ارتباط ما با دیگران تاثیر بگذارند و منجر به احساس درک نشدن شوند. وقتی تحت فشار هستیم، ممکن است کمتر صبور، مهربان و همدل باشیم. مثلا اگر در محل کار تحت فشار زیادی هستید، ممکن است در خانه با شریک زندگی خود بدرفتاری کنید. مدیریت استرس و یافتن راههای سالم برای مقابله با آن، مانند ورزش، مدیتیشن یا گذراندن وقت با دوستان، به بهبود ارتباطات کمک میکند. در ضمن، باید با شریک زندگی خود در مورد استرسهای خود صحبت کنید و از او حمایت بخواهید. تعیین اولویتها و اختصاص زمان به فعالیتهای لذتبخش، به کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی کمک میکند. مراقبت از خود، گامی مهم در جهت مراقبت از روابط خود است.
10. مشکلات مربوط به سلامت روان
مشکلات مربوط به سلامت روان، مانند افسردگی، اضطراب یا اختلالات شخصیتی، میتوانند بر نحوه ارتباط ما با دیگران تاثیر بگذارند و منجر به احساس درک نشدن شوند.این مشکلات میتوانند باعث ایجاد الگوهای رفتاری منفی، مشکلات در همدلی و عدم توانایی در بیان احساسات شوند.مثلا فردی که از افسردگی رنج میبرد، ممکن است احساس کند که هیچ کس او را درک نمیکند و نیازهای او نادیده گرفته میشوند.درمان مشکلات مربوط به سلامت روان با کمک یک متخصص، میتواند به بهبود ارتباطات و کیفیت زندگی کمک کند.ارتباط باز و با صداقت با شریک زندگی خود در مورد مشکلات مربوط به سلامت روان، به ایجاد حمایت و درک متقابل کمک میکند.
حمایت از فردی که از مشکلات مربوط به سلامت روان رنج میبرد، میتواند تاثیر زیادی بر بهبودی او داشته باشد.
مراقبت از سلامت روان، گامی مهم در جهت مراقبت از روابط خود است.
11. قضاوت
قضاوت کردن و پیشداوری، مخصوصا در مورد احساسات و افکار طرف مقابل، میتواند به سرعت احساس درک نشدن را تقویت کند. وقتی احساس می کنید که قضاوت می شوید، تمایل کمتری به باز شدن و بیان خود خواهید داشت. مثلا اگر شریک زندگی شما به جای گوش دادن به شما، دائماً شما را سرزنش کند یا نظرات شما را مسخره کند، احساس درک نشدن خواهید کرد. تلاش برای درک دیدگاه طرف مقابل بدون قضاوت، کلید ایجاد ارتباط سالم است. تمرین همدلی و تلاش برای دیدن دنیا از چشم دیگران، به کاهش قضاوت و پیشداوری کمک می کند. ایجاد فضایی امن و حمایتی که در آن هر دو طرف بتوانند بدون ترس از قضاوت احساسات خود را بیان کنند، برای ایجاد صمیمیت ضروری است. خودآگاهی و تلاش برای شناسایی و اصلاح قضاوتهای ناخودآگاه، به بهبود ارتباطات کمک می کند.
12. انتظارات نقش جنسیتی
انتظارات سنتی نقش جنسیتی میتواند بر نحوه ارتباط ما با دیگران تاثیر بگذارد و منجر به احساس درک نشدن شود.مثلا اگر از مردان انتظار برود که احساسات خود را نشان ندهند، ممکن است احساس تنهایی و عدم درک کنند.مثلا اگر از زنان انتظار برود که همیشه مهربان و مراقب باشند، ممکن است احساس کنند که نیازهای آنها نادیده گرفته می شود.به چالش کشیدن انتظارات نقش جنسیتی و تلاش برای ارتباط بر اساس نیازهای فردی به جای کلیشهها، کلید ایجاد ارتباط سالم است.تشویق طرف مقابل به بیان احساسات و نیازهای خود بدون توجه به انتظارات سنتی نقش جنسیتی، به ایجاد صمیمیت و درک متقابل کمک می کند.
بحث در مورد انتظارات نقش جنسیتی و تاثیر آنها بر رابطه، به ایجاد آگاهی و تغییر الگوهای رفتاری منفی کمک می کند.
حمایت از برابری جنسیتی در تمام ابعاد زندگی، به ایجاد روابط سالم تر و رضایت بخش تر کمک می کند.
13. کمبود زمان با کیفیت با هم
کمبود زمان با کیفیت با هم، میتواند به سرعت احساس دوری و عدم درک را ایجاد کند. وقتی زمان کافی برای ارتباط، گفتگو و فعالیتهای مشترک نداشته باشید، رابطه دچار رکود می شود. مثلا اگر هر دوی شما همیشه مشغول کار یا سایر تعهدات باشید، ممکن است احساس کنید که از یکدیگر دور شده اید. اولویت قرار دادن زمان با کیفیت با هم، کلید حفظ ارتباط و صمیمیت در رابطه است. برنامه ریزی منظم برای قرار ملاقاتها، سفرها یا فعالیتهای مشترک، به ایجاد فرصتهایی برای ارتباط و سرگرمی با هم کمک می کند. خاموش کردن تلفنهای همراه و سایر حواس پرتیها در زمان با هم، به تمرکز بر ارتباط و ایجاد لحظات معنادار کمک می کند. تنوع بخشیدن به فعالیتهای مشترک و تلاش برای یافتن چیزهای جدید برای انجام با هم، به حفظ هیجان و جذابیت در رابطه کمک می کند. 
14. بی توجهی به نیازهای عاطفی
بی توجهی به نیازهای عاطفی، مانند نیاز به تایید، حمایت و محبت، میتواند منجر به احساس درک نشدن و تنهایی در رابطه شود. همه افراد نیازهای عاطفی دارند و بی توجهی به آنها میتواند آسیب جدی به رابطه وارد کند. مثلا اگر شریک زندگی شما هرگز از شما تعریف نکند یا به شما نگویید که دوستتان دارد، ممکن است احساس کنید که ارزشی ندارید و نادیده گرفته می شوید. آگاهی از نیازهای عاطفی خود و طرف مقابل، کلید ایجاد ارتباط سالم است. بیان نیازهای عاطفی به طور واضح و مستقیم، بدون سرزنش یا انتقاد، به طرف مقابل کمک می کند تا شما را بهتر درک کند. نشان دادن محبت و حمایت عاطفی به طور منظم، به تقویت پیوند عاطفی بین شما و شریک زندگی تان کمک می کند. گوش دادن فعال و همدلانه به نیازهای عاطفی طرف مقابل، به ایجاد صمیمیت و درک متقابل کمک می کند.
15. عدم پذیرش تفاوتها
عدم پذیرش تفاوتها، چه تفاوت در علایق، عقاید یا شخصیت، میتواند منجر به اختلاف و احساس درک نشدن شود.هیچ دو نفری دقیقاً شبیه هم نیستند و پذیرش تفاوتها، کلید ایجاد رابطه سالم و پایدار است.مثلا اگر شریک زندگی شما علاقه ای به ورزش ندارد و شما عاشق ورزش هستید، میتوانید به جای تلاش برای تغییر او، به فعالیتهای دیگری که هر دو از آن لذت می برید، بپردازید.تمرکز بر نقاط مشترک و احترام به تفاوتها، به ایجاد تعادل در رابطه کمک می کند.یادگیری از تفاوتهای یکدیگر و تلاش برای دیدن دنیا از دیدگاه دیگران، به رشد و تکامل فردی و رابطه ای کمک می کند.
پذیرش تفاوتها به معنای تایید همه چیز نیست، بلکه به معنای احترام به حق طرف مقابل برای داشتن عقاید و دیدگاههای متفاوت است.
سازش و انعطافپذیری، به مدیریت اختلافات ناشی از تفاوتها کمک می کند.
16. مسائل مربوط به قدرت
عدم تعادل قدرت در رابطه، مخصوصا اگر یک طرف دائماً احساس کند که نادیده گرفته می شود یا کنترل نمی شود، میتواند منجر به احساس درک نشدن و نارضایتی شود.یک رابطه سالم مبتنی بر برابری و احترام متقابل است.مثلا اگر یک طرف دائماً تصمیم بگیرد که کجا بروید و چه کار کنید، طرف دیگر ممکن است احساس کند که صدایی ندارد و نادیده گرفته می شود.آگاهی از پویایی قدرت در رابطه و تلاش برای ایجاد تعادل بیشتر، کلید ایجاد ارتباط سالم است.ارتباط باز و با صداقت در مورد مسائل مربوط به قدرت و تلاش برای یافتن راه حل هایی که برای هر دو طرف منصفانه باشد، به بهبود رابطه کمک می کند.
تصمیم گیری مشترک و تقسیم مسئولیتها، به ایجاد تعادل قدرت در رابطه کمک می کند.
احترام به نظرات و دیدگاههای یکدیگر، صرف نظر از موقعیت اجتماعی یا اقتصادی، به ایجاد برابری در رابطه کمک می کند.
17. ترس از صمیمیت
ترس از صمیمیت، مخصوصا صمیمیت عاطفی، میتواند مانع از ایجاد ارتباط عمیق و درک متقابل شود. اگر از آسیب پذیر شدن یا طرد شدن می ترسید، ممکن است از ایجاد روابط صمیمی خودداری کنید. مثلا اگر در گذشته تجربه آسیب عاطفی داشته اید، ممکن است به سختی به دیگران اعتماد کنید و از نشان دادن احساسات واقعی خود خودداری کنید. پرداختن به ترس از صمیمیت با کمک یک متخصص، میتواند به شما در رهایی از الگوهای رفتاری منفی و ایجاد روابط سالمتر کمک کند. شروع با به اشتراک گذاشتن اطلاعات شخصی کوچک و به تدریج افزایش سطح آسیبپذیری، میتواند به ایجاد اعتماد کمک کند. پذیرش و دوست داشتن خود، گامی مهم در جهت غلبه بر ترس از صمیمیت است. تمرین صمیمیت، به ایجاد روابط صمیمانهتر و رضایتبخشتر منجر میشود.
18. تفاوت در اهداف و ارزشها
تفاوتهای اساسی در اهداف و ارزشهای زندگی، میتواند به مرور زمان باعث ایجاد فاصله و احساس درک نشدن شود.اگر دو نفر دیدگاههای بسیار متفاوتی در مورد مسائل مهم زندگی داشته باشند، ممکن است به سختی بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.مثلا اگر یک نفر به دنبال تشکیل خانواده باشد و دیگری تمایلی به این کار نداشته باشد، ممکن است احساس نارضایتی و درک نشدن کنند.گفتگو در مورد اهداف و ارزشها در مراحل اولیه رابطه و تلاش برای یافتن نقاط مشترک، کلید ایجاد یک رابطه پایدار است.پذیرش این واقعیت که ممکن است برخی از ارزشها و اهداف غیرقابلمصالحه باشند و در صورت نیاز، تصمیم گیری در مورد جدایی، میتواند دردناک اما ضروری باشد.
تمرکز بر ارزشهای مشترک و تلاش برای حمایت از اهداف یکدیگر، به تقویت رابطه کمک می کند.
پذیرش این که ممکن است مسیر زندگی دو نفر با هم متفاوت باشد، به کاهش ناامیدی و تلخی کمک می کند.
